Hỏi: Đề nghị cho biết như thế nào là tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người và hình phạt đối với tội danh này?

Trả lời :

Điều 186 Bộ luật Hình sự quy định về tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người như sau:

“1- Người nào có một trong các hành vi sau đây làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người, thì bị phạt tù từ một năm đến năm năm:

a) Đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác có khả năng truyền dịch bệnh nguy hiểm cho người.

b) Đưa vào hoặc cho phép đưa vào Việt Nam động vật, thực vật hoặc sản phẩm động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc mang mầm bệnh nguy hiểm có khả năng truyền cho người.

c) Hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người.

2- Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười hai năm.

3- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm”.

 Dịch bệnh nguy hiểm là những loại bệnh nguy hiểm, có khả năng gây tổn hại nặng đến sức khỏe hoặc tính mạng của người bị lây nhiễm, dễ lây nhiễm, dễ lan rộng và nhanh chóng từ người này sang người khác như dịch tả, đậu mùa, thương hàn...

 Thông thường, khi phát hiện dịch bệnh phát sinh ở một vùng, một khu vực nhất định, ngành Y tế cùng các cơ quan có liên quan tổ chức khoanh vùng có dịch để xử lý và hạn chế sự lây lan.

 Tội làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người là hành vi xâm hại đến sự bền vững và ổn định của môi trường; gây ra những hậu quả nghiêm trọng, hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng cho tính mạng, sức khỏe của con người cũng như cho môi trường sinh thái. Hành vi đưa ra khỏi vùng có dịch bệnh động vật, thực vật, sản phẩm động vật, thực vật hoặc vật phẩm khác (như các dụng cụ, phương tiện giết mổ động vật, vật liệu, bao bì đóng gói, lưu thông vận chuyển động vật, thực vật bị nhiễm bệnh hoặc mang mầm bệnh) có khả năng truyền dịch nguy hiểm cho người là góp phần làm cho dịch bệnh lây lan từ vùng có dịch bệnh, gây những hậu quả xấu cho môi trường và cho tính mạng, sức khỏe của con người đến những vùng chưa bị lây nhiễm, bị coi là tội phạm.

 Ngoài ra, một người cũng có thể bị coi là phạm tội nếu thực hiện những hành vi khác, vi phạm các quy định của pháp luật về phòng chống dịch bệnh nguy hiểm cho người như cố tình không tiêm phòng vắc-xin phòng dịch cho nhân dân; không tổ chức kịp thời việc khoanh vùng, tẩy uế khu vực có dịch bệnh để dịch bệnh có điều kiện lây lan thêm; người bị nhiễm bệnh không chịu áp dụng các phương pháp cách ly, phòng ngừa bắt buộc để tránh lây lan dịch bệnh cho người khác... Tuy nhiên, người thực hiện những hành vi nói trên chỉ bị coi là phạm tội và bị xử lý về hình sự khi đã làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người, tức là người thực hiện hành vi trên nhưng không hoặc chưa làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người thì chưa bị coi là phạm tội.

 Xác định người phạm tội đã gây ra hậu quả rất nghiêm trọng khi hành vi của người đó đã làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm từ 10 người đến dưới 50 người; có thể làm chết từ 2 người đến 5 người hoặc gây thiệt hại tài sản từ 300 triệu đến dưới 500 triệu đồng (do phải chi phí cho việc ngăn chặn dịch bệnh, khắc phục hậu quả). Hậu quả đặc biệt nghiêm trọng là trường hợp làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm đối với 50 người trở lên; làm chết từ 5 người trở lên; gây thiệt hại tài sản từ 500 triệu đồng trở lên; làm lan truyền dịch bệnh nguy hiểm trong thời gian có chiến tranh, thiên tai hoặc làm lan truyền dịch bệnh nguy hiểm đối với lực lượng vũ trang trong thời chiến...